Σχολική Ωριμότητα
Κάθε παιδί που πρόκειται να πάει στο δημοτικό σχολείο θα πρέπει να έχει τα στοιχεία και τις προϋποθέσεις που το καθιστούν έτοιμο να προσαρμοστεί και να δεχτεί τα νέα γνωστικά αντικείμενα, αλλά και να αντεπεξέλθει τις όποιες δυσκολίες συναντήσει στο νέο περιβάλλον. Θα πρέπει λοιπόν να παρουσιάζει σχολική ετοιμότητα.
Ως «Σχολική Ωριμότητα» ορίζεται η κατάσταση, στην οποία το παιδί έχει τις απαραίτητες ικανότητες για να μπορέσει ν’ αποκτήσει μια νέα γνώση ή δεξιότητα. Οι ειδικοί με τον όρο «ετοιμότητα για την Α΄ Δημοτικού» εννοούν την ωρίμανση του παιδιού η οποία περιλαμβάνει το σύνολο των αναπτυξιακών, γνωστικών και ψυχοσυναισθηματικών λειτουργιών .
Οι βασικοί τομείς όπου αξιολογείται και ελέγχεται η σχολική ωριμότητα του παιδιού είναι :
1. Προφορικός Λόγος – Γλωσσική Επάρκεια :
α)φωνολογική ανάπτυξη (διαφοροποίηση των ήχων),
β)σημασιολογική (ανάπτυξη λεξιλογίου),
γ)συντακτική (ολοφραστική έκφραση)
2. Ψυχοκινητικότητα: συντονισμός χεριών, δαχτύλων, ματιών-συντονισμός κινήσεων-παγίωση πλευρίωσης.
3. Νοητικές Ικανότητες: αντίληψη, μνήμη, προσοχή, σκέψη, συγκέντρωση.
4. Συναισθηματική Οργάνωση – Ωριμότητα : η ιδέα που έχει το παιδί για τον εαυτό του(αυτοσυναίσθηση)-θετική στάση απέναντι στους άλλους-διαπροσωπικές σχέσεις, κίνητρα για μάθηση, η προσαρμοστική του ικανότητα μέσα σε μια ομάδα και η κοινωνικότητα του.
5. Αυτοεξυπηρέτηση : η ικανότητα του παιδιού να φροντίσει τον εαυτό του (π.χ. σίτιση, εξυπηρέτηση τουαλέτας). Οι γονείς λαμβάνουν με το πέρας της αξιολόγησης, αναλυτική έγγραφη αναφορά – έκθεση όπου εντοπίζονται όχι μόνο οι δυσκολίες του παιδιού, αλλά και οι δυνατότητες του παιδιού, τα κίνητρα του, τα ενδιαφέροντα του και προτείνεται στους γονείς τρόπους αξιοποίησης.
Πότε χρειάζεται η συμβουλή του ειδικού για την εκτίμηση της σχολικής ετοιμότητας; Ποια στοιχεία θεωρούμε επικίνδυνα;
- Όταν υπάρχει δυσκολία στην κατανόηση, έκφραση προφορικού λόγου (άρθρωση, ελλιπές λεξιλόγιο, αντιμεταθέσεις γραμμάτων ή συλλαβών π.χ. πότρα – πόρτα, λόδι – ρόδι, σέλω νελό – θέλω νερό).
- Δεν μπορεί να ξεχωρίσει και να επαναλάβει παρόμοιους φθόγγους (φάρος – βάρος).
- Δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί πάνω από 5 λεπτά.
- Δεν ολοκληρώνει καμία εργασία έστω πιο αργά από τους συμμαθητές του, Κινείται άσκοπα στην τάξη.
- Δεν γνωρίζει όλα τα χρώματα, σχήματα, μεγέθη, ποσότητες, καθημερινά αντικείμενα.
- Δυσκολεύεται να επαναλάβει ιστορία, να θυμηθεί αντικείμενα που του δείξαμε πριν.
- Δεν μπορεί να πιάσει το μολύβι, κόβει άτσαλα, δε ζωγραφίζει σε πλαίσιο.
- Δεν αναγνωρίζει και δεν αντιγράφει όμοια σχήματα.
- Δεν αναγνωρίζει δεξί – αριστερό χέρι και δυσκολεύεται να προσανατολιστεί στο χώρο και χρόνο (πίσω – μπροστά, πριν – μετά).
- Δεν μιλά σε ενηλίκους ή παιδιά.
- Παραμένει μόνο σε μια γωνία και αδιαφορεί για τα πάντα χωρίς να ενοχλεί.
- Παραμένουν χωρίς έλεγχο οι σφιγκτήρες.
- Αρνείται να πάει σχολείο, αν και είχε προσαρμοστεί.
Ο Έλεγχος της Σχολικής Ετοιμότητας στο Τμήμα Παιδιών και Εφήβων της Π.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.υλοποιείται με το σταθμισμένο Α΄ Τεστ Σχολικής Ετοιμότητας για παιδιά προσχολικής ηλικίας, κατά την περίοδο μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου της σχολικής χρονιάς του νηπιαγωγείου.
Τι μπορεί να συμβεί αν γίνει εγγραφή του παιδιού στην Α΄ Δημοτικού ενώ δεν είναι «σχολικά» έτοιμο;
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Αρνητική θέση για μάθηση
- Διαταραχές συμπεριφοράς
- Μαθησιακές Δυσκολίες
Αν το παιδί σας παρουσιάζει κάποια από τα παραπάνω χαρακτηριστικά –όπως αναφέραμε- τότε θα ήταν καλή μια εκτίμηση από κάποιον ειδικό.
Αν ανήκετε σε κάποιο ασφαλιστικό ταμείο μπορείτε να κάνετε χρήση αυτού για την αξιολόγηση και τις θεραπείες που πιθανόν θα απαιτηθούν.
Στο Τμήμα Παιδιών και Εφήβων της Π.Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. αναλαμβάνουμε κάθε χρόνο την αξιολόγηση και την εκπαίδευση παιδιών με μαθησιακές ή άλλες δυσκολίες, μεταξύ αυτών και παιδιά που έχουν «μη ικανοποιητικό επίπεδο σχολικής ετοιμότητας».