Θεραπεία Συμπεριφοράς
Η Θεραπεία Συμπεριφοράς ή όπως είναι πλέον σήμερα γνωστή ως γνωσιακή – συμπεριφορική ψυχοθεραπεία (Γ.Σ.Θ) είναι ένας όρος «ομπρέλα» που χρησιμοποιείται για την εφαρμογή ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων σε παιδιά και ενήλικες από τους ψυχολόγους και τους ψυχιάτρους, που έχουν σαν στόχο τη μείωση της ψυχολογικής δυσφορίας και της δυσπροσαρμοστικής συμπεριφοράς μέσω της τροποποίησης της συμπεριφοράς, της αλλαγής των γνωσιακών διαδικασιών και των συναισθημάτων.
Οι θεραπευτές συμπεριφοράς στηρίζονται στην άποψη ότι τα ανεπιθύμητα συναισθήματα και οι συμπεριφορές πηγάζουν από συγκεκριμένους τρόπους σκέψης. Οι γνωσιακές και συμπεριφορικές παρεμβάσεις μπορούν να επιφέρουν αλλαγές στη σκέψη, στο συναίσθημα και στη συμπεριφορά (Kendall, 1991). Το κάθε άτομο αναλόγως την ηλικία που βρίσκετε και το αναπτυξιακό του στάδιο μπορεί να μάθει να αναδομεί τη σκέψη του ώστε να οδηγείται σε λιγότερο δυσλειτουργικές αντιδράσεις.
Ο αρχικός προσανατολισμός της θεραπείας συμπεριφοράς στηριζόταν στη μαθησιακή διαδικασία και ως εκ τούτο στόχος ήταν να χρησιμοποιήσει τρόπους της κλασικής εξαρτημένης και της συντελεστικής μάθησης προκειμένου να μάθουν τα παιδιά και οι έφηβοι καινούργιες, πιο αποδεκτές και λειτουργικά συμπεριφορές και να τις υιοθετήσουν. Με την σταδιακή αποδοχή των κλινικών πως και τα μικρότερα παιδιά, αυτά κάτω των 8 ετών μπορούν να αποκτήσουν προσβασιμότητα στις σκέψεις τους και να εκπαιδευτούν στην αναγνώριση των συναισθημάτων τους, αναπτύχθηκε και εξελίχθητε το γνωσιακό συμπεριφορικο μοντέλο παρέμβασης για τις εξής διαταραχές της παιδικής και εφηβικής ηλικίας :
- Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (φάσμα αυτισμού, σύνδρομο Asperger) με στόχο τη διαχείριση της κοινωνικής συμπεριφοράς, της επικοινωνίας , των συναισθημάτων και οργάνωσης της σκέψης
- Ψυχωτικές Διαταραχές με στόχο την οργάνωση του ειρμού της σκέψης και του ασύνδετου λόγου.
- Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) με στόχο τη μείωση της παρορμητικότητας, τη πλαισίωση, την εκπαίδευση στη συγκέντρωση και τη ρύθμιση της συμπεριφοράς
- Αγχώδεις Εκδηλώσεις (παιδικές φοβίες, επιθετικότητα, θυμός) και Συναισθηματικές Δυσκολίες με στόχο τη μείωση και αντικατάσταση των προβληματικών συμπεριφορών μέσα από εναλλακτικές σκέψεις
- Ιδεοψυχαναγκαστικές Διαταραχές
- Νοητική Ανωριμότητα και ήπιες νευροψυχολογικές διαταραχές
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοεικόνα
- Διατροφικές Διαταραχές της εφηβικής ηλικίας
Τι σπουδές έχει κάνει ο Θεραπευτής Συμπεριφοράς ;
Ο θεραπευτής συμπεριφοράς είναι επαγγελματίας ψυχικής υγείας με την ειδικότητα του ψυχολόγου ή του ψυχιάτρου. Έχει ολοκληρώσει βασικές σπουδές στην Ιατρική ή στη Ψυχολογία, έχει πολύχρονη εργασιακή εμπειρία με παιδιά, εφήβους, ενήλικες και οικογένειες και έχει ολοκληρώσει επιτυχώς τετραετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα στη Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία και διαθέτει ανάλογη πιστοποίηση.
Από ποια ηλικία και μετά μπορεί το παιδί μου να κάνει Θεραπεία Συμπεριφοράς ; Κάθε πότε ;
Η θεραπεία συμπεριφοράς μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα παιδιά από την ηλικία των 4 ετών έως και 17 ετών. Ανάλογα τη χρονολογική ηλικία, το αναπτυξιακό και το γνωστικό στάδιο που βρίσκεται το άτομο οι παρεμβάσεις εστιάζονται αντίστοιχα στη διαμόρφωση και διαχείριση της συμπεριφοράς, στην υιοθέτηση λειτουργικών τρόπων σκέψης και στη συναισθηματική οργάνωση. Για παράδειγμα κατά τη προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία οι παρεμβάσεις εστιάζονται περισσότερο στην υιοθέτηση λειτουργικών συμπεριφορών μέσω της μάθησης και του ψυχοπαιδαγωγικού υλικού (ενεργητικό παιχνίδι, κατασκευές, ζωγραφική, ήρωες της παιδικής ηλικίας), ενώ όσο το παιδί μεγαλώνει και αναπτύσσεται η σκέψη του οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν τον ρόλο που έχουν οι σκέψεις στη συμπεριφορά και τις συνέπειες που έχουν στον τρόπο που τα παιδιά βιώνουν και εκφράζουν δυσάρεστα συναισθήματα.